De dood is niet het einde: hoe we leren leven door de dood te omarmen

Als iemand om je heen sterft, of als je zelf geconfronteerd wordt met sterfelijkheid, weet je vaak niet wat je ermee aan moet. Toch weten we het allemaal zeker: op de dag dat je wordt geboren, weet je ook dat je een keer zult sterven. Maar hoe leef je met dat besef zonder gek te worden van angst of verdriet?

Deze blog is voor iedereen die zich die vragen stelt. Want eerlijk? Ik ook.

Waarom praten we er zo weinig over?

In Nederland zijn we er niet zo goed in. In Mexico vieren ze de dood met muziek en kleur. In het Boeddhisme mediteren monniken dagelijks op sterfelijkheid. En wij? Wij zeggen liever: "Laten we het over iets anders hebben."

Toch raakt het ons allemaal:

• Je opa wordt ineens heel kwetsbaar

• Je partner heeft het over een testament

• Je denkt ineens na over of je begraven of gecremeerd wilt worden

Of zoals Iris het zei in de Alpacast:

"Je weet gewoon niet hoe lang je nog mag genieten van mensen."

Door erover te praten, nemen we een stukje controle terug.

Wat doet de dood met je?

De dood confronteert. Je voelt:

• Angst voor wat of wie je gaat missen

• Verdriet om wie je verliest, of wie jou straks moet missen

• Verwarring over wat er gebeurt na de dood?

Voor mij persoonlijk is het een wake-up call. Als iemand overlijdt, voel ik ineens dat ik m'n tijd heb verspild aan onbelangrijke dingen. Dan wil ik mét volle aandacht leven. Dat is confronterend, maar ook waardevol.

"Ik denk wel dat het helpt om dingen te relativeren. [...] Wat maakt het leven waard om te leven? Wat vind ik belangrijk in het leven? Waar krijg ik energie van?" — Niek, in De Alpacast.

De kracht van eindigheid

Juist doordat het eindigt, krijgt het waarde. Als we allemaal 500 jaar oud zouden worden, zouden we minder urgentie voelen. Maar omdat het leven eindig is, worden keuzes belangrijker:

• Met wie breng je tijd door?

• Waar besteed je energie aan?

• Waar wil je op terugkijken?

Zoals Iris zei:

"Ik ben er misschien zo mee bezig omdat ik op dit moment nog niet heb bereikt wat ik zou willen bereiken."

En dat is oké. Want dat betekent ook dat je dromen hebt.

Hoe kan je leren omgaan met de dood?

1. Begin met accepteren dat het erbij hoort

We kunnen de dood niet beheersen, maar we kunnen wel leren het te zien als onderdeel van het leven. Als een natuurlijk einde, zoals de herfst na de zomer.

2. Reflecteer: wat betekent jouw leven?

Dood betekent ook dat je maar één kans hebt op dit leven. Wat wil jij achterlaten? Wat maakt jouw leven waardevol?

"Je weet dat je sterfelijk bent [...] en ik denk dat het je helpt om dingen in perspectief te plaatsen." — Niek, Alpacast

3. Praat met mensen om je heen

Vraag eens aan je ouders of grootouders: "Hoe denken jullie over de dood?" Wat zijn hun wensen? En wat zijn die van jou?

4. Maak ruimte voor herinnering en rituelen

Of het nu een natuurbegraafplaats is, een afscheidsbrief of een boom planten: maak een manier die past bij jou of degene die je verliest.

5. Leef gezond, maar leef bewust

Gezond leven betekent niet alleen sporten en eten. Het betekent ook: zingeving, verbinding en plezier. Alles wat maakt dat jij met rust terug kunt kijken.

Oefening: schrijf je eigen afscheid

Klinkt luguber? Misschien. Maar het werkt.

Neem eens 15 minuten. Schrijf:

• Wat wil je dat mensen over jou zeggen op je afscheid?

• Welke herinnering wil je dat ze meenemen?

• Wat zou jij vandaag al kunnen doen om daaraan bij te dragen?

Deze oefening helpt je om helder te krijgen wat je belangrijk vindt. En nog belangrijker: hoe je daar bewust naartoe kunt leven.

Luister de aflevering van de Alpacast over de dood voor meer open gesprekken, eerlijke twijfels en persoonlijke inzichten.

"Ik hoop dat ik in de komende jaren zelf wat meer vrede daarmee ga krijgen. Dat het gewoon echt erbij hoort." — Iris

Samen maken we de dood bespreekbaar — en het leven waardevoller. Link: https://open.spotify.com/episode/0A9fDiXwmblkuOHfNMsVq7?si=fbb22daf6f464012